Hội chứng rung lắc ở trẻ là một tình trạng nguy hiểm có thể xảy ra khi vô tình hay cố ý rung lắc mạnh trẻ nhỏ, dẫn đến tổn thương não và các vấn đề khác liên quan.
Hội chứng rung lắc ở trẻ là gì?
Đây là một loại chấn thương não thường xảy ra khi trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ bị rung lắc một cách bạo lực. Khi trẻ bị rung lắc, não và các cấu trúc bên trong hộp sọ có thể va chạm, gây chấn thương và xuất huyết não, cũng như tổn thương các bộ phận khác như mắt, cổ và cột sống.
Đầu của trẻ sơ sinh có tỷ trọng lớn hơn so với phần còn lại của cơ thể, do đó khi trẻ bị rung lắc, não có xu hướng di chuyển trong hộp sọ và va chạm vào các thành của hộp sọ. Điều này có thể gây ra chấn thương, phù nề, xuất huyết não và xuất huyết võng mạc.
Ngoài ra, hành động rung lắc mạnh có thể gây ra hiện tượng giảm hoặc ngừng thở, dẫn đến thiếu ôxy cho não và gây tổn thương nghiêm trọng.
Hội chứng rung lắc ở trẻ thường xảy ra khi cha mẹ hoặc người chăm sóc trẻ căng thẳng hoặc tức giận khi trẻ khóc nhiều. Hành vi rung lắc trẻ thô bạo có thể dẫn đến tổn thương não, tàn tật và thậm chí tử vong trong thời gian ngắn.
Điều đáng lưu ý là trẻ sơ sinh thường khóc và đây là một hành vi bình thường. Người chăm sóc trẻ không nên lắc, đánh hoặc ném trẻ dù trong bất kỳ trường hợp nào.
Nguyên nhân gây ra hội chứng rung lắc ở trẻ?
Nguyên nhân chính gây ra hội chứng rung lắc ở trẻ là do hành động lắc mạnh, đánh vào đầu trẻ hoặc cố tình tung mạnh trẻ xuống. Hành động lắc hoặc đánh một trẻ em có thể làm cho não của trẻ rung lắc qua lại bên trong hộp sọ.
Trẻ sơ sinh có cấu trúc não còn non nớt và dây chằng cơ cổ cũng chưa phát triển đầy đủ. Đầu của trẻ sơ sinh lớn và nặng hơn so với phần còn lại của cơ thể, do đó khi bị rung lắc mạnh, có thể xảy ra chấn thương mạch máu, dây thần kinh và các mô trong cơ thể trẻ, dẫn đến sưng lên, phù nề và xuất huyết.
8 hội chứng nguy hiểm trẻ dễ bị mắc nếu rung lắc mạnh trẻ nhỏ
Hội chứng rung lắc ở trẻ có thể gây ra các vấn đề y tế nghiêm trọng bao gồm:
- Tụ máu dưới màng cứng: Đây là tình trạng máu chảy vào không gian giữa bề mặt não và màng cứng bên ngoài não. Tình trạng này xảy ra khi các tĩnh mạch nối não của trẻ bị căng quá mức, gây rách và chảy máu.
- Xuất huyết dưới màng nhện: Đây là tình trạng chảy máu giữa não của trẻ và màng nhện, một lớp màng giống như mạng nhện bao quanh não trẻ.
- Chấn thương não trực tiếp: Đây là tình trạng xảy ra khi não của trẻ va chạm vào các bề mặt bên trong hộp sọ.
- Tổn thương não: Tổn thương não có thể xảy ra do thiếu oxy khi trẻ ngừng thở trong quá trình bị rung lắc.
- Tổn thương tế bào não: Đây là tình trạng xảy ra khi các tế bào thần kinh bị tổn thương và giải phóng các hóa chất gây thiếu ôxy cho não trẻ.
- Xuất huyết võng mạc: Đây là tình trạng chảy máu ở phía sau lớp võng mạc của mắt trẻ.
- Tổn thương cổ và tủy sống: Đây là tình trạng tổn thương dây thần kinh và tủy sống cổ của trẻ.
- Gãy xương: Tình trạng này có thể bao gồm gãy xương sọ cũng như gãy xương sườn, xương đòn, cánh tay và chân của trẻ.
Các triệu chứng của hội chứng rung lắc thường xuất hiện ngay sau khi trẻ bị rung lắc và thường đạt đỉnh điểm trong vòng 4 đến 6 giờ. Một số triệu chứng nghiêm trọng của hội chứng rung lắc bao gồm: bất tỉnh, co giật, sốc, khó thức dậy, mất trí nhớ và hôn mê.
Nếu nghi ngờ trẻ bị rung lắc, người chăm sóc cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
5 nguyên tắc giúp ngăn ngừa hội chứng rung lắc ở trẻ
Để ngăn ngừa hội chứng rung lắc ở trẻ, người chăm sóc cần hiểu rõ và tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Tránh lắc hoặc rung trẻ: Người chăm sóc không nên lắc hoặc rung trẻ một cách bạo lực.
- Đặt trẻ xuống một cách an toàn: Khi đặt trẻ xuống, hãy đảm bảo sử dụng tay để hỗ trợ đầu và cổ của trẻ.
- Xử lý căng thẳng và tức giận: Người chăm sóc cần tìm hiểu cách xử lý căng thẳng và tức giận một cách lành mạnh, thay vì dùng hành vi bạo lực với trẻ.
- Tìm kiếm sự hỗ trợ: Nếu người chăm sóc cảm thấy quá căng thẳng hoặc mệt mỏi, họ cần tìm kiếm sự hỗ trợ từ người khác để giúp chăm sóc trẻ.
- Giáo dục cộng đồng: Cần thông qua việc giáo dục cộng đồng về nguy hiểm của hội chứng rung lắc và tầm quan trọng của việc chăm sóc trẻ một cách an toàn.
Hội chứng rung lắc ở trẻ là một vấn đề nghiêm trọng và có thể gây tổn thương vĩnh viễn cho trẻ. Hiểu và tuân thủ các nguyên tắc an toàn có thể giúp ngăn ngừa và giảm thiểu nguy cơ này, bảo vệ sự phát triển và sức khỏe của trẻ.
