Trong giai đoạn lựa chọn trường đại học, nhiều học sinh đang gặp phải sự bối rối khi TikTok xuất hiện với hàng loạt bài đánh giá tiêu cực về các trường đại học hoặc tiết lộ những “góc khuất” của chúng.
Trong khoảng thời gian cuối tháng 5 và đầu tháng 6, gần kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông và quá trình đăng ký nguyện vọng xét tuyển đại học, các trang mạng xã hội như Facebook và TikTok đã xuất hiện nhiều bài đăng và video “đánh giá” về các trường đại học.
Ngoài những bài đăng đánh giá trường theo hướng khách quan và đa chiều, cũng có không ít nội dung tiêu cực và phê phán, gây lo lắng cho những học sinh không biết những thông tin đó có đáng tin cậy hay không.
“Mình dự định đăng ký nguyện vọng vào hai trường kinh tế ở Hà Nội, và cả hai trường này đều xuất hiện video ‘bóc phốt’ trên TikTok, thậm chí có video so sánh hai trường. Những thông tin đó ảnh hưởng rất nhiều đến mình, mình không dám tin tưởng và phải đi hỏi nhiều người khác để chắc chắn”, một nữ sinh chia sẻ.
Hàng trăm nghìn lượt xem TikToker “bóc trần” trường đại học
Khi tìm kiếm các từ khóa như “đánh giá trường đại học,” “bí mật của các trường đại học” hoặc “mặt tối của các trường đại học,” người dùng sẽ nhận được nhiều gợi ý video có liên quan. Những nội dung này thu hút hàng nghìn hoặc hàng trăm nghìn lượt xem, thích và bình luận.
Học sinh Thảo Anh cho biết rằng trong thời gian gần đây, nội dung mà cô thấy nhiều nhất xuất phát từ tài khoản @dodaihoc_29306 trên TikTok. Từ ngày 17/5 đến nay, tài khoản này đã đăng 13 video với nội dung về “mặt tối của các trường đại học.” Những video này đề cập đến các trường đại học quen thuộc như Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Thương mại, Đại học Kinh tế Quốc dân, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, v.v.
Ví dụ, trong video về Đại học Bách khoa Hà Nội, người này cho rằng “mặt tối” của trường là việc chỉ tập trung vào việc làm kinh tế, các ngành tốt luôn có điểm chuẩn cao, và những ngành “ăn theo” danh tiếng thì “năm cao năm thấp.” Ngoài ra, người này còn cho rằng nhiều sinh viên tốt nghiệp không biết xin việc ở đâu.
Tương tự như vậy, trong video về Đại học Thương mại, người này liệt kê nhiều “mặt tối” như chất lượng không xứng đáng với điểm chuẩn và mức độ phổ biến, việc được tuyên truyền quá mức bởi các chiến dịch truyền thông, và những yếu tố được quảng cáo thường là môi trường và cơ sở vật chất, chứ không phải chất lượng giảng dạy.
Trong phần bình luận của những video có hàng trăm nghìn lượt xem, nhiều học sinh bày tỏ sự hoang mang khi chuẩn bị đăng ký nguyện vọng vào trường. Tuy nhiên, cũng có không ít sinh viên của các trường đưa ra phản hồi, cho rằng những TikToker này chỉ đang “phóng đại”. Theo sinh viên, chất lượng đào tạo thực tế của các trường rất tốt và sinh viên vẫn hài lòng.
Trái ngược với kiểu nội dung “bóc phốt” các trường đại học, tài khoản TikTok @bstiendungtiktok3 trực tiếp nêu lên những tấm bằng đại học mà người này cho là vô dụng nhất Việt Nam. Hai trường bị đề cập trong video là Đại học Mở TP.HCM và Đại học Quốc tế Hồng Bàng.
Trong phần bình luận, nhiều người đã bày tỏ sự bức xúc với danh sách mà TikToker này đưa ra. Một người cho rằng cơ hội tìm việc lương cao chủ yếu phụ thuộc vào năng lực và sự cố gắng của bản thân, không hoàn toàn dựa vào tấm bằng đại học. “Tấm bằng đại học có ích hay không phụ thuộc vào người sở hữu”, một người bình luận.
TikToker làm nội dung phiến diện, thiếu hiểu biết
Bàn về những video chỉ trích và “bóc phốt” các trường đại học trên TikTok, Phương Uyên, sinh viên năm 3 tại một trường đại học ở Hà Nội, cho biết cô cũng đã xem những nội dung này trên nền tảng video ngắn. Trường của Uyên cũng đã bị nhắc đến trong các video tiết lộ “mặt tối” do TikToker đăng tải.
Là một sinh viên đã gắn bó với trường trong 3 năm, Uyên không quá bận tâm khi xem những video này vì cô cho rằng những người làm nội dung như vậy thường có cái nhìn tiêu cực, thiếu hiểu biết và không đáng để quan tâm.
Đồng quan điểm với Uyên, cô Trần Minh, giảng viên tại một trường đại học ở TP.HCM, cũng lo ngại rằng những video như vậy sẽ gây hoang mang cho học sinh và có thể ảnh hưởng đến quyết định chọn trường và nguyện vọng của họ.
Theo cô Minh, việc các TikToker đăng tải video chỉ trích trường đại học mà không giải thích rõ vấn đề sẽ gây ra sự hoang mang hơn là sự đồng tình. Ngoài ra, những video này cũng không mang lại thông tin khách quan để học sinh tham khảo. Đôi khi, những video “bóc phốt” hoặc chỉ trích các trường đại học chỉ dựa trên trải nghiệm cá nhân, không đại diện cho toàn bộ.
Trong giai đoạn quan trọng như chuẩn bị thi tốt nghiệp trung học phổ thông và đăng ký xét tuyển đại học, cô Minh khuyên học sinh không nên quá tin tưởng vào nội dung trên mạng xã hội.
Thay vì lắng nghe đánh giá từ những tài khoản ẩn danh và không rõ danh tính, học sinh có thể tìm đến các kênh tuyển sinh chính thống của trường, tham gia các nhóm dành cho học sinh hoặc tiếp xúc trực tiếp với sinh viên của trường để có những thông tin khách quan và thực tế hơn.
Đối với các trường đại học, cô Minh cho rằng cần có những nỗ lực mạnh mẽ hơn trong công tác truyền thông để tránh những nội dung gây hại và ảnh hưởng đến công tác tuyển sinh. Trong thời đại mạng xã hội hiện nay, tác động của truyền miệng vẫn còn đáng kể, và các trường có thể xây dựng những nội dung phù hợp để giới thiệu trường và ngành học đến học sinh.
Nếu học sinh có những thắc mắc về những tin đồn trên mạng, các trường cũng có thể giúp đỡ học sinh giải đáp, tránh im lặng hoặc trả lời mập mờ, từ đó tránh làm học sinh càng hoang mang và lo lắng hơn, dẫn đến việc không dám đăng ký vào trường.
